"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in AGİT Minsk Grubu eşbaşkanları Carey Cavanaugh (ABD), Nikolay Gribkov (Rusya), Philippe de Suremain (Fransa), Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Vyaçeslav Trubnikov ile görüşmesinden" (12 Temmuz 2001 yılı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı) belgesine ilişkin tarihi belge
Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barışçıl yoldan çözüme bağlanması için ABD'nin girişimi üzerine 3-7 Nisan 2001 tarihleri arasında yapılan Key West görüşmelerinde istenen sonuç elde edilmese de, AGİT Minsk Grubu eşbaşkanları üst düzeylerde etkinliklerini korudular. Key West görüşmelerinin ardından Azerbaycan ve Ermenistan cumhurbaşkanları ile eşbaşkanların tam kadro olarak görüşmelerine devam edilmiştir.
12 Temmuz 2001 yılında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile Bakü'de yapılan olağan görüşmelerde Key West'te olduğu gibi Rusya'yı Nikolay Gribkov'un yanı sıra aynı ülkenin Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Vyaçeslav Trubnikov da temsil etmiştir. Diğer eşbaşkanlar Carey Cavanaugh ABD, Phillipe de Surmain Fransa'yı temsil etmişler.
Minsk Grubu'nun ABD'li temsilcisi Carey Cavanaugh Haziran ayında ABD Başkanı George W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Slovenya'da, Temmuz'da ise V.Putin ve Fransa Cumhurbaşkanı Jaques Chirac'ın Saint Petersburg'daki görüşmesinde Dağlık Karabağ anlaşmazlığının ele alındığını belirtmiştir. O, Haydar Aliyev'e eş başkanlık görevini üstlenen üç ülke cumhurbaşkanının bizzat onlara Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barış yoluyla çözüme bağlanması için Ermenistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanları ile ortak çalışma talimatını verdiklerini aktarmıştır. Cavanaugh ABD, Rusya ve Fransa liderlerinin Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı hakkında yüzeysel olarak değil, daha derinden bilgi edindiklerini bildirmiştir.
Carey Cavanaugh eş başkanların bu gezisinin Key West'teki başarısızlığın ardından anlaşmazlığın çözüm yollarının müzakeresi ve askeri operasyonların tekrar başlanma olasılığının önlenmesi amaçlarını güttüğünü de söylemiştir.
Rusya Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Vyaçeslav Trubnikov Azerbaycan ve Ermenistan cumhurbaşkanlarının son 1.5 yılda yaptıkları görüşmelerin yoğun ve verimli olduğunu kaydetmiştir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Dağlık Karabağ sorununa ABD, Rusya ve Fransa yöneticileri düzeyinde özel önem verilmesinden memnun kaldığını bildirmiştir. O, Minsk Grubu eş başkanlığını üstlenen ülkelerin devlet başkanlarının, onların temsilcilerinin arasında şimdiye kadar hiç tanık olmadığı bir dayanışmanın olduğunu söylemiştir.
Haydar Aliyev son dönemlere kadar anlaşmazlığın barış yoluyla çözümü sağlanamadığı için savaş çağrıları yapılmasının tehlikeli, fakat doğal olduğunu söylemiştir.
Her hangi bir sonuç alınmaması ve zorlukların yaşanmasına rağmen Azerbaycan Cumhurbaşkanı AGİT Minsk Grubu'nun söz konusu dönemdeki faaliyetini takdir etmiştir: "Ben sizi dinlerken ve son aylarda yaşanan süreçleri bir daha hatırlarken şunu kararlılıkla söyleyebilirim ki, 1992 yılında kurulmuş Minsk Grubu'nun,- eğer belirli dönemlere, eş başkanların olduğu dönemlere bakarsak, - Minsk Grubu eş başkanlarının bu sorunun çözüme bağlanması çalışmalarına şimdiki kadar etkin olarak katılımına ben daha önceler tanık olmadım. Bu, çok pozitif ve umutverici bir durumdur".
30 Mart 2006'da düzenlenmiştir
"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bölgesel anlaşmazlıklardan sorumlu özel temsilcisi Carey Cavanaugh ve beraberindeki heyetle yaptığı görüşmeden" (9 Mayıs 2000 yılı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı)
AGİT İstanbul Zirve Toplantısı öncesinde örgütün Minsk Grubu'nun Dağlık Karabağ anlaşmazlığının çözümüne yönelik çalışmaları etkinlik kazandı. Zirve öncesinde Azerbaycan ve Ermenistan Cumhurbaşkanları Haydar Aliyev ve Robert Koçaryan Nisan 1999'de önce Washington'da bir araya geldiler. Aynı yıl Temmuz-Ağustos aylarında Cenevre'de yapılan görüşmelerin ardından iki devlet başkanı ilk defa olarak Azerbaycan-Ermenistan sınırında - Nahçıvan'da ikili görüşmeler yaptılar.
1999-2001 yılları arasında AGİT Minsk Grubu'nun ABD'li eşbaşkanı olarak görev yapan Carey Cavanaugh Eylül 1999'da bölgeye yaptığı ilk ziyaretinde Cenevre görüşmelerini tarafların barış konusundaki yükümlülüklerinin göstergesi olarak değerlendirmiştir. Onun 9 Mayıs 2000'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile görüşmesinde ise Dağlık Karabağ barış sürecyle ilgili son durum ve ABD Başkanı Bill Clinton'un Haziran ayında Rusya'ya yapması öngörülen ziyareti sırasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmelerin anlaşmazlığın çözümüne olası katkıları ele alınmıştır.
Haydar Aliyev Ermenistan Cumhurbaşkanı ile baş başa görüşmelerin barış olanağı sağladığını söylese de, 27 Ekim 1999 tarihinde söz konusu ülkede yaşanan olayların barış sürecini durdurğunu belirtmiştir. Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Carey Cavanaugh'tan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barışçıl yoldan çözümüne yardım etmesi yönündeki dilelerinin ABD Başkanı Bill Clinton'un Moskova ziyareti sırasında ona iletilmesini rica etmiştir.
Minsk Grubunun ABD'li eşbaşkanı anlaşmazlığın çözümü için söz konusu ziyaretten yararlanılmasını önceden kararlaştırdıklarını belirtmiş ve Bill Clinton'un bu sorunu hep aklında bulundurduğunu kaydetmiştir.
İşgal altındaki bölgelerin restorasyonu görüşmede ele alınan konulardan biri olmuştur. Haydar Aliyev bu konunun önceleri hiç masaya yatırılmadığını ve onun şimdi ortaya çıkmasının barış umutlarını pekiştirdiğini söylemiştir. Cumhurbaşkanı onarım çalışmalarında Avrupa Birliği'nin etkinlik sergilediğini vurgulamıştır.
Carey Cavanauhg'un belirttiği üzere, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı Bill Clinton'un Haziran 2000'de Rusya ziyareti sırasında Başkan Vladimir Putin'le yaptığı görüşmede ele alınmıştır. Başkan Clinton Rusya Devlet Duması'ndaki konuşmasında Rusya Devlet Başkanı ile beraber Dağlık Karabağ anlaşmazlığının çözümüne yardım etme sorumluluğunu üstlendiklerini duyurmuştur.
Minsk Grubu'nda Cavanaugh'un eşbaşkanlık görevini yürüttüğü dönemde, özellikle 2001 yılında cumhurbaşkanlarının görüşmeleri daha düzenli olarak yapılmıştır. Aynı aşamada Azerbaycan ve Ermenistan liderleri 3 kez bir araya gelerek doğrudan görüşmeler yapmışlar.
Nihayet, 3-7 Nisan 2001 tarihleri arasında yapılan Key-West görüşmelerinin son anda başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Carey Cavanaugh da dahil olmak üzere Minsk Grubu eşbaşkanlarının yeni çabaları pratik bir sonuç sağlamadı. Mayıs-Haziran 2001'de onların savaş bölgelerini doğrudan ziyaretler, bunun ardından Malta'da yapılan görüşmeler sonucu barış sürecinde başlangıç aşamasına geri dönüldü. Aynı yılın sonunda ise Carey Cavanaugh'un yerine ABD'nin eski Moldova Büyükelçisi Rudolf Perina Minsk Grubu'nun eşbaşkanı olarak atandı.
"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in AGİT Dönem Başkanı Romanya Dışişleri Bakanı Mircea Geoana ile görüşmesine" (1 Mart 2001 yılı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı) ilişkin belge
Azerbaycan Cumhuriyeti 18 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Türkiye'den sonra Romanya aynı yıl Aralık ayında onun bağımsızlığını tanıdı. Şimdiye kadar iki ülke arasında farklı alanlarda 30'dan fazla anlaşma yapılmıştır.
Azerbaycan ve Romanya temsilcileri Cumhurbaşkanları düzeyinde çok sayıda karşılıklı ziyaretler gerçekleştirmişler. Romanya Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde çözümünden yana olduğunu resmen beyan etmiştir.
Azerbaycan ve Romanya Avrupa kuruluşlarının yanı sıra başka bir bölgesel kuruluşta - Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü'nde de işbirliği yapıyor.
Romanya Dışişleri Bakanı Mircea Geoana2001 yılında, AGİT Dönem Başkanı olarak faaliyetine Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı bölgesine ziyaretle başlamıştır. AGİT'in Romanyalı Başkanı bu ziyaret çerçevesinde 1 Mart 2001 yılında Bakü'de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ile görüşmüştür.
Romanya Dışişleri Bakanı'nın AGİT Dönem Başkanı olarak ihtilaf bölgesine gezisi Azerbaycan ve Ermenistan cumhurbaşkanlarının doğrudan görüşmelerinin hız kazandığı bir dönemde gerçekleşmiştir. 26 Ocak 2001 yılında Paris'te bir araya gelen Haydar Aliyev ve Robert Koçaryan aynı yıl 4-5 Mart tarihlerinde Fransa'nın başkentinde tekrar görüşmelerde bulunmuşlar. 3-7 Nisan tarihleri arasında yapılan Key West görüşmelerinde müzakerlere devam edilmiştir.
Haydar Aliyev AGİT'in Romanyalı Başkanı Mircea Geoanailegörüşmesinde ikili temaslara değinerek AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlarının faaliyetini yavaşlatmaması gerektiğini söylemiştir. O, Dağlık Karabağ anlaşmazlığı, onun çözümü için yapılan görüşmeler ve tarafların amaçları ile ilgili de Mircea Geoana'ya detaylı bilgi vermiştir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Minsk Grubu'nun anlaşmazlığın çözümlenmesi amacını taşıyan çözüm önerilerinden ikisinin Ermenistan, birinin ise Azerbaycan tarafından geri çevrildiğini beyan etmiştir. Dağlık Karabağ ili çevresinde bulunan Azerbaycan topraklarının kayıtsız şartsız boşaltılmasını öngören "paket" ve "aşamalı" diye isimlendirilen çözüm yollarından farklı olarak, 1998 yılında sunulan "ortak devlet" isimli çözüm önerisini Haydar Aliyev adaletsiz diye nitelendirmiştir. Cumhurbaşkanının belirttiği üzere, aynı öneri Ermenistan'ın işgal faaliyetini yasalaştırma amacını taşımıştır.
Haydar Aliyev Romanya Dışişleri Bakanı'na Azerbaycan'a karşı yapılan tüm haksızlıklara rağmen ülkesinin barış yanlısı tutumunu sürdürdüğünü ve bu nedenle de pekçok şeyin AGİT'e ve Minsk Grubu'na bağlı olduğunu söylemiştir: "Tarihsel olarak her zaman şiddete karşı şiddet kullanılmıştır, saldırıya karşı büyük kurtarma operasyonu yapılmıştır. Fakat Azerbaycan Cumhurbaşkanı olarak ben sorunun barış yoluyla çözüme bağlanması için oldukça büyük olanakların mevcut olduğunu söylüyorum. Bu olanaklar da ilk önce Minsk Grubu'nda bulunuyor, onun eşbaşkanlarında bulunuyor. Tabii ki, bu olanaklar Ermenistan ve Azerbaycan yönetiminde bulunuyor. Azerbaycan yapıcı bir tutum izliyor. Fakat biz Ermenistan'ın tüm taleplerini de yerine getiremeyiz. Bu yüzden de, Sayın Bakan, ben sizden bu konuyu tekrar AGİT Minsk Grubunun gündemine taşımanızı rica ediyorum".
4 Nisan 2006 tarihinde düzenlenmiştir
Kaynak:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder